Đây là một nghề rất hấp dẫn, hoặc cũng có thể là riêng với tôi. Vì khi làm nghề này, một cách đơn thuần nhất tôi gần như phải tìm hiểu về tất các loại hàng hóa có thể giao dịch được trên thế giới, công dụng của nó và nó dùng làm cái gì. Gần như hóa ra cái gì cũng biết nhưng thực tế chỉ làm thương mại và đơn giản hơn là chẳng cái gì hiểu sâu sắc và cụ thể cả. Giống như một phần con người tôi, cái gì cũng biết nhưng cuối cùng chẳng cái gì giỏi thực sự cả.
Tôi viết bài này đơn thuẩn là để cho các bạn sinh viên Ngoại thương mới ra trường hoặc các bạn đã đi làm đang mông lung không biết mình đang thích làm cái gì hoặc có thể làm được cái gì. Bởi nghề này, nếu bạn học giỏi nó liên quan đến tất cả những gì bạn đã học ở trường từ vật lý đến hóa học, sinh học đến toán học … hoặc giả sử nếu bạn học dốt cũng chẳng sao vì cũng chẳng cần đến cái gì bạn đã học nhiều trong trường cả, cứ làm thôi và học dần dần.
Nói dài quá, rốt cuộc là nghề giao dịch hàng hóa là gì? Quốc tế người ta gọi là Commodities trading, đơn thuần đó đúng là giao dịch hàng hóa.
Hiểu một cách đơn giản, giao dịch hàng hóa chính là mua đi bán lại những NGUYÊN LIỆU căn bản để con người tạo được cuộc sống. Tôi nhấn mạnh ở đây chữ NGUYÊN LIỆU đơn giản để phân biệt nó không phải là hàng hóa cuối cùng để bán cho người tiêu dùng. Nếu bạn mua hàng hóa cuối cùng và bán cho người tiêu dùng tại một thị trường cụ thể, đó là PHÂN PHỐI.
NGUYÊN LIỆU rất rộng, đó là tất cả những thứ mà con người dùng cho sản xuất. Như quặng sắt, than đá, … con người mua nó để sản xuất ra sắt thép; như lúa gạo … mua để xay sát và chế biến ra gạo thành phẩm; như cà phê, chè … để chế biến thành cafe bột, cafe tan hay cốc cà phê ở Starbuck. Năng lượng cũng là nguyên liệu, bạn có thể giao dịch than, dầu thậm chí là điện … vì con người dùng nó để sản xuất. Trong một nền kinh tế sản xuất, nguyên liệu sản xuất cực kì quan trọng bởi vì thiếu nó, một quốc gia không thể sản xuất ra được một sản phẩm gì; kể cả đối với một quốc gia thiên về dịch vụ như Thụy Sĩ, họ cũng cần có điện để làm việc, than để sưởi ấm và dầu để chạy xe hơi.
Hàng hóa hay nguyên liệu để giao dịch được phải đáp ứng 3 yếu tố:
1. Có thể giao dịch được: Hầu như mọi loại hàng hóa có thể giao dịch, nhưng một số do tính chất đặc biệt của nó, có thể bị cấm giao dịch. Như Uranium, đây là một nguyên liệu cần thiết của điện nguyên tử, nhưng bị cấm giao dịch trên thế giới.
2. Có thể giao hàng được: Hàng hóa phải đáp ứng tính chất có thể giao tới một địa địa điểm một cách vật lý. Ví dụ như dầu có thể giao bằng thùng, lúa gạo giao bằng tấn hay cồn giao bằng mét khối hay lít.
3. Có thể thanh khoản được: Mọi hàng hóa phải có một thị trường nhất định để đảm bảo khả năng thanh khoản của nó. Có nghĩa là có người mua thì phải có người bán.
Với định nghĩa đơn giản trên, các bạn sẽ thấy các sản phẩm giao dịch được của nghề này rất rộng. Bạn có thể mua bán những sản phẩm có thị trường rộng lớn, độ thanh khoản cao như lúa gạo, lúa mì, ngô (bắp) hay sắn lát … hoặc những sản phẩm làm nguyên liệu thức ăn gia súc như bã nành (SBM) bã cải dầu (RSM) hay bã ngô rượu (DDGS) ..v.v Hoặc bạn cũng có thể giao dịch những mặt hàng có thị trường hẹp như thị trường hương vị (flavour market) như tôi đã bán tinh dầu cho thị trường này hay cồn kĩ thuật (TNA) hoặc cồn siêu trơ (ENA) mà đến bây giờ tôi vẫn chưa hiểu họ dùng làm cái gì 🙂
Tham gia vào thị trường, khởi đầu bạn có thể chỉ cần là môi giới (broker) để học hỏi kinh nghiệm, tìm ra những sản phẩm bạn có thế mạnh hay thị trường việt nam có thế mạnh, sau đó dần dần lập ra cho mình một thị trường riêng và một cơ sở riêng. Nó không hấp dẫn như một start-up công nghệ, bùng phát nhanh và cháy cũng nhanh, nhưng nó sẽ bền bỉ và giữ cho bạn một cơ nghiệp đến tận sau này.
Đây chỉ là cơ bản về Commodities Trading với các điều khoản giao ngay, tôi sẽ tiếp tục viết tiếp về thị trường giao dịch hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, hedging (chưa biết tiếng việt là gì cứ gọi tạm là bảo vệ giá) và các yếu tố khác của nghề commodities trading.
Tân
17/08/15
